Horen van geluiden zorgt voor betere sportprestaties

Of het nu bij tennis, surfen, tafeltennis, badminton, volleybal, waterpolo of voetbal is, het horen van sportgeluiden zorgt voor betere prestaties waaronder een snellere reactietijd. Ook kunnen sporters geluiden gebruiken om hun eigen bewegingen te verbeteren én te anticiperen op die van de tegenstander of mede sporters. Vandaag de dag worden bij sommige sporten ook kunstmatige geluiden ingezet om sportprestaties te verbeteren. Een goed gehoor is in het dagelijks leven natuurlijk ook van belang om zowel te anticiperen op de omgeving, maar ook om nieuwe motorische vaardigheden aan te leren.

Geluid speelt belangrijk rol bij sporten

Natuurlijk is ons zicht het belangrijkste zintuig bij het sporten. Toch zijn er flink wat situaties waarbij we de informatie van meerdere zintuigen combineren. Ons gehoor speelt daarbij een belangrijke rol, zeker omdat onze hersenen geluid sneller verwerken dan visuele informatie. Reactietijden van het gehoorsysteem zijn namelijk 20 tot 40 milliseconden sneller dan die van ons visuele systeem (zicht). Sporters leren ook van de geluiden die ontstaan bij het uitoefenen van hun favoriete sport. Op den duur verbeteren aan de hand daarvan ook hun bewegingen. Bovendien stelt geluid sporters in staat om te anticiperen op de beweging van de tegenstander of van hun medesporter.

Geluiden zorgen voor snellere reactie en betere anticipatie

Geluiden tijdens het sporten helpen ons om sneller te reageren en onze prestaties te verbeteren, zo blijkt uit verschillende onderzoeken. Zo kunnen we aan de hand van geluiden bij voetbal, volleybal en (tafel-)tennis beter bepalen hoe groot de schot- en slagkracht is. Daarmee is de baan die de bal gaat maken beter te voorspellen en kan de tegenstander een inschatting maken waar deze ergens neer zal komen. Ook schermers maken gebruik van de geluiden die hun opponent maakt om een aanval te voorspellen. Basketballers weten op hun beurt aan de hand van geluiden te anticiperen op bewegingen van hun tegenstander. Ze blijken zo de bewegingsintentie van de ander in te schatten. Ook bij repeterende sporten zoals roeien en hordelopen draagt de informatie die onze oren bereikt bij aan betere bewegingen en zo aan ook betere prestaties.

Samenspraak oren en ogen

De samenspraak tussen informatie afkomstig van zowel ons gehoor als onze ogen zorgt er ook voor dat we sneller reageren. We zijn door de combinatie ook sneller in staat onze motorische handelingen uit te voeren. Wil je als (top-)sporter goed mee kunnen blijven draaien dan is zuinig zijn op je gehoor van belang. Om goed te kunnen blijven anticiperen op medesporters en snel te kunnen reageren, is bij gebruik van oordoppen belangrijk om het gehoor niet geheel af te sluiten, maar gebruik te maken van gehoorbeschermers met een filter dat belangrijke geluiden doorlaat. Denk daarbij aan watersport zoals surfen en kajakken (lees meer).
Bij een verminderd gehoor is het natuurlijk belangrijk, als de sport dat toelaat, het hoorvermogen met een hoortoestel te verbeteren.

Maskering sportgeluiden

Onderzoekers hebben gekeken wat er gebeurt als zij sportgeluiden maskeren. Uit die onderzoeken blijkt dat tennissers minder nauwkeurige bewegingen maken. Denk bijvoorbeeld aan de reactie op de service of smash van de tegenstander. De kans om een wedstrijd te verliezen, blijkt er flink groter door te worden. Ander onderzoek liet zien dat hordelopers minder fraai gaan bewegen wanneer hun omgevingsgeluiden niet meer hoorbaar zijn. Dit zorgt er uiteindelijk ook voor dat ze minder snel over de hordes heen komen. Minder goed horen zorgt dus voor slechtere sportprestaties.

Kunstmatige geluiden dragen bij aan sportprestaties

Door het onderzoek dat is gedaan naar de invloed van geluid op sportprestaties, is ook de vraag naar voren gekomen of kunstmatige geproduceerde geluiden de prestaties van sporters kunnen verbeteren. Hiermee kan immers feedback gegeven worden op hun bewegingen.

Bij verschillende sporten is gekeken of het aanbieden van geluiden met een bepaalde intensiteit en toonhoogte de prestaties ten goede komt. Bij roeiers zorgde dat voor een beter ritme en bij zwemmers droeg het bij aan een betere stabiliteit van de bewegingen in het water. In beide gevallen zorgt dat ook voor betere prestaties. Ook kan een beweging van een topsporter gemodelleerd worden: door zijn of haar inmiddels geperfectioneerde bewegingen om te zetten in geluid, kan een minder bekwame speler met de extra auditieve informatie leren de beweging beter uit te voeren. Bij wielrenners blijkt het aanbieden van bepaalde geluiden goed te werken om hun traptechniek te optimaliseren.

Goed gehoor ook belangrijk om te anticiperen in dagelijks leven

Ons gehoor zorgt ook in het dagelijks leven voor extra informatie waardoor we sneller kunnen anticiperen. Dit wordt ook wel actie-anticipatie genoemd. Denk daarbij aan het horen van een auto of scooter bij het oversteken, de geluiden die een trap maakt bij het erop lopen, het kraken van de sporten van een ladder of van takken bij het klimmen in een boom. Ook zal het bijdragen aan het leren van nieuwe motorische vaardigheden in het dagelijks leven. Dat geldt natuurlijk ook op oudere leeftijd, bijvoorbeeld wanneer we moeten leren lopen met een kruk of stok. Ook het geluid daarvan zal feedback geven over het juiste gebruik ervan.
Geluiden dragen zowel tijdens het sporten als in het dagelijks leven bij aan een beter anticipatievermogen, betere motorische vaardigheden, snellere reacties én aan een goed evenwicht. Het belang van een goed gehoor ligt dan ook op zeer veel vlakken.  

Lees ook: