Touché or not Touché | Column Brechtje Roos

Regelmatig krijgt deze Muziekverteller luisteraars tegenover zich die zeggen ‘niks te hebben met jazz’ (of vul zelf een ander genre in). Daar hoort dan ook vaak de vraag bij ‘waarom de ene muziek wel raakt en de andere niet.’ Nu kan ik nooit zoveel met ‘waaromvragen’, maar ik zal er de komende tijd eens wat meanderend over mijmeren.

Jukebox

In elke luisteraar zie ik een wandelende jukebox: gevuld met muziek en bijbehorende persoonlijke herinneringen met groot effect op emotioneel, fysiek, geestelijk gebied voor hem of haar. Dat vullen van die jukebox gebeurt trouwens al voor de geboorte. De audio-omgeving heeft namelijk effect op de foetus. Eenmaal geboren reageren baby’s bijvoorbeeld actiever op liedjes in hun moedertaal dan op liedjes in een andere taal. Baby’s worden dus geboren met muziekbagage en hebben een bepaalde gevoeligheid voor klanken en ritmes uit de directe omgeving.

Invloed van de omgeving

Door toevalligheden van het leven gaat dat vullen van de jukebox gestaag verder: Heb je in je jeugd een ouder of verzorger om je heen die flamencogitaar speelt, dan groei je op met een gevoel voor klank, ritme, vorm, muzikale tradities en rituelen die anders is dan iemand die opgroeit met traditionele muziek uit Hawaï. Of met Elvis. Of met de klanken van een kemençhe of die van een banjo.

Als je opgroeit met de ritmes van India dan komt Chuck Berry’s Twist vast behoorlijk hoekig binnen. En als het Do-re-mi uit de Sound of Music door je aderen stroomt, dan zijn de nuances van ‘glijdende tonen’ in Arabische muziek op zijn minst even wennen.

Het is als ontbijten met een boterham met kaas, warme choco met een croissantje of een kommetje warme rijst met schapenvlees. You hate it or you love it, net wat je gewend bent.

Bewustwording

Je bewust zijn van je muziekbagage met bijbehorend filter is één ding. Trek hebben in muziekhorizonverbreding is een tweede. Nieuwsgierig zijn dus. Openstaan. Daadwerkelijk luisteren naar onbekends én er niet direct iets van vinden is een derde.

Komt nog iets bij, want in tijden van onzekerheid en angst wordt vaak gegrepen naar dat wat bekend is. Ja, ook op muziekgebied geldt dat, bewust of onbewust. En op dit moment (december 2021) heerst er grote onzekerheid in de wereld en lijkt het dus vooral te gaan over ‘herkenningsplezier’. Of het nu gaat om teruggrijpen naar tradities, grootmoeders recepten of de Top 2000. Herkennen is thuiskomen. Veilig zijn. Een comfortabel gevoel waar velen nu behoefte aan hebben. En waar commercie en politiek flink op inspelen.

Plezier

Ontdekkingsplezier hebben (of krijgen) in dat wat onbekend is: do try this at home! Zet eens iets op buiten je comfortzone en luister met aandacht. Sta open voor dat wat minder bekend klinkt én heb of krijg er plezier in. Wordt de boer die júíst eet wat vreemd is.

Recept

Neem een week lang elke dag een dagelijks shotje van die voor jou tot nu toe onbekende muziek tot je. Of luister naar een obscuur nummer van een superster. Het gaat vast met de dag meer leven. Want zeker weten dat je iets gaat herkennen. Dé eerste stap in het vergroten van je muziekwereld. Of je er dan van gaat houden is een tweede. Dat hoeft niet, maar mag wel. Je eerste slok wijn was ongetwijfeld ook op zijn minst …ehhh… bijzonder 😉. En misschien zul je dan ook ontdekken dat na die week luisteren jazz, Koreaans klassiek en/of hedendaagse muziek best of zelfs heel goed te pruimen zijn. Al zijn dat natuurlijk hele grote overkoepelende termen voor tig verschillende muziekvarianten.

Positieve bijwerkingen

Daarbij is op deze manier je wereld vergroten natuurlijk:

• hartstikke duurzaam: reizen via je oren kost natuur en jou bijna niks,
• gezond: je bent zowel figuurlijk en- zeker bij bepaalde ritmes- letterlijk lekker in beweging,
• levensbagage bevorderend: met elke nieuwe luisterervaring breid jij je jukebox uit,
• coronaveilig: vanuit je luie stoel kun je via je oren zonder besmettingsgevaar overal naar toe.

Ontvankelijk

Hoe je dan ‘open en zonder oordeel’ naar andere muzieksmaken kunt luisteren is ook nog een kunst. Iets waar mijn werk als Muziekverteller onder andere over gaat. Ik praat of schrijf je daar vast nog wel eens over bij.

Wens ik je voor nu veel luisterplezier als ontdekkingsreiziger in muziek. Laat je me weten hoe dat bevalt? Vragen en/of opmerkingen hoor ik natuurlijk ook graag.

Wordt vervolgd!

Bio Brechtje Roos

Brechtje Roos is muziekverteller, muziekpedagoog, muzikant, programmamaker, publicist en oprichter van studio Hoor!

Als Muziekverteller schrijft, mijmert, spreekt en tipt ze luisteraars en lezers over (vooral) gecomponeerde-, jazz-, improvisatie-, en cross-over muziek. Muziekhorizonverbreding is waar zij altijd op uit is. Je kunt Brechtje tegenkomen op festivals, kamermuziekpodia, voor concertseries, met musici en organisaties als het Nederlands Blazers Ensemble, Zuiderstrandtheater, Nederlands Kamerkoor, Dag in de Branding, Musis Arnhem, bibliotheken, muziekscholen en huiskamers.

Ze publiceert onregelmatig bij studio Hoor!, Listenin en Cultuurpers.

Website: studiohoor.nl