Onhoorbare basgeluiden zetten aan tot dansen

Onderzoekers van de afdeling Psychologie, Neurowetenschappen en Gedrag van de McMaster Universiteit in Canada tonen aan dat onhoorbare basgeluiden er voor zorgen dat bezoekers meer dansen. Ze voerden hun onderzoek uit in het unieke onderzoekstheater ‘LIVElab’ van de McMaster Universiteit. De resultaten van het onderzoek zijn onlangs verschenen in het tijdschrift Current Biology.

Lage frequenties zetten aan tot bewegen

Wanneer muziek meer lage frequenties in zich heeft zijn mensen sneller geneigd erop te bewegen. Basgeluiden bieden namelijk voordelen bij de timing van onze bewegingen. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de zenuwprikkels die lage frequenties veroorzaken voor een betere timing zorgen dan hogere frequenties. Het vermoeden is dat de lage geluiden zorgen voor een veel betere wisselwerking tussen onze zintuigen en ons bewegingsapparaat. Dit wordt ook wel sensomotorische communicatie genoemd. Lage frequenties worden niet alleen door ons gehoor opgepikt, maar ook door onze tastzin (de zogenaamde vibrotactiele waarneming) en ons evenwichtsorgaan. De stimulatie van de laatste twee kan eraan bijdragen dat we sneller het ritme van de muziek te pakken krijgen en zo ook de prettige aandrang krijgen erop te bewegen. Welk effect hele lage niet hoorbare basgeluiden hebben op de aandrang om te dansen was nog niet bekend.

Onderzoektheater LIVElab

De onderzoekers beschikten voor hun onderzoek over een uniek onderzoekstheater met de naam LIVElab. Het theater beschikt over een geluidssysteem waarmee verschillende concertomgevingen zijn na te bootsen. Met speciale 3D bewegingsdetectoren zijn de bewegingen van de bezoekers na te gaan. Het theater beschikt daarnaast ook speciale luidsprekers die extreem lage frequenties kunnen produceren die voor het menselijk oor niet hoorbaar zijn.

“Ik ben opgeleid als drummer en bij het grootste deel van mijn onderzoekscarrière lag de focus op ritmische aspecten van muziek en hoe deze ons doen bewegen”. Cameron vervolgt: “Muziek is een biologische curiositeit: het zorgt niet voor de voortplanting, het voedt ons niet én het biedt ons geen onderdak. Dus waarom vinden mensen het prettig en waarom vinden ze het fijn om erop te bewegen?”, aldus neurowetenschapper en eerste auteur van het artikel Daniel Cameron:

Het onderzoek naar onhoorbare basgeluiden en het effect op dansen

De deelnemers bezochten in het LIVElab een concert van Orphx. Orphx is een Canadees duo dat actief is in de internationale techno, industrial en experimentele muziekscene. De concertgangers kregen hoofdbanden op die waren voorzien van bewegingssensoren zodat de onderzoekers hun dansbewegingen konden monitoren. Daarnaast vulden ze voor en na het concert vragenlijsten in. Met de vragenlijsten werd enerzijds nagegaan of de basgeluiden inderdaad onhoorbaar waren en anderzijds werd het plezier tijdens het concert gemeten én werd in kaart gebracht hoe de muziek fysiek voor hen aanvoelde.

Tijdens het 45 minuten durende concert manipuleerden de onderzoekers de zeer lage bas producerende luidsprekers door deze elke twee minuten aan en uit te zetten. De frequentie van deze basluidsprekers zit tussen 8–37 Hz. De onderzoekers vonden dat de bezoekers 12% meer bewogen als de luidsprekers aan stonden.

Resultaten goed door te trekken naar de praktijk

Volgens de onderzoekers heeft het onderzoek een zogeheten hoge ecologische validiteit. Dat wil zeggen dat de resultaten die zij vonden tijdens het onderzoek goed zijn door te trekken naar de alledaagse praktijk. Het onderzoek is immers niet in een zeer kunstmatige testomgeving gedaan, maar in een heus theater met een professionele live show.

Vibraties

Het gevoel van vibraties door aanraking en de interacties met het binnenoor zijn via onze hersenen nauw verbonden met ons bewegingsapparaat. De onderzoekers vermoeden dat deze processen te maken hebben met zenuwverbindingen tussen de delen in de hersenen die te maken hebben met muziek en die met beweging. De opgepikte lage frequenties kunnen volgens hen de waarneming van ‘groove’, spontane bewegingen en ritmeperceptie beïnvloeden. Onder ‘groove’ wordt een gevoelsmatig voortstuwend ritme verstaan. Dit kan bijvoorbeeld gespeeld worden door de ritmesectie van een band. Een basgitaar of een keyboard kunnen dit ondersteunen. In de jazz muziek noemt men dit ook wel ‘swing’.

Onderzoeker Cameron: “Zeer lage frequenties kunnen ook de vestibulaire gevoeligheid beïnvloeden, die op zijn beurt bijdraagt aan de ervaring van beweging van mensen. Om de mechanismen die in onze hersenen betrokken zijn in kaart te brengen is het nodig om te kijken naar de effecten van de lage frequenties op de vestibulaire, tactiele en auditieve banen.”

Bronnen:

Website van Brighter World. Lees hier het originele artikel.
Wetenschappelijk artikel: Current Biology

Lees ook: