Muziek roept in alle culturen vergelijkbare emoties en lichamelijke sensaties op

Nieuw onderzoek van het Turku PET Centre in Finland laat zien dat muziek vergelijkbare emoties en lichamelijke sensaties in verschillende culturen oproept. De invloed van emoties die muziek in ons lichaam te weeg brengt, blijkt dan ook universeel. Muziek is mogelijk ontstaan tijdens de evolutie van de menselijke soort om daarmee de sociale interactie en het gemeenschapsgevoel te bevorderen. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS).

Lichamelijke sensaties door muziek

Muziek kan verschillende emoties oproepen zoals blijdschap, verdriet, angst of agressie. Dat kan zorgen voor sensaties in verschillende delen van ons lichaam. Een teder en droevig lied kan je bijvoorbeeld in het borstgebied raken. En wanneer je je favoriete nummer hoort, voel je waarschijnlijk de aandrang om erop te bewegen. De nieuwe Finse studie toont aan dat de lichamelijke reacties die muziek te weeg brengt vergelijkbaar zijn onder mensen met verschillende culturele achtergronden.  

Muziek activeert autonome zenuwstelsel

Muziek weet ons autonome zenuwstelsel te activeren. Het kan er zelfs voor zorgen dat we rillingen over onze rug krijgen. Onderzoeker Vesa Pukinen en hoofdauteur van het artikel legt uit dat mensen bijvoorbeeld vrolijke en dansbare muziek voelen in hun armen en benen. Tedere en droevige muziek voelen ze in ons borstgebied. Het onderzoek liet zien dat de emoties en samengaande lichamelijke sensaties die muziek oproept, vergelijkbaar waren bij zowel westerse als Aziatische luisteraars.

Professor Lauri Nummenmaa zegt over het onderzoek:”Bepaalde akoestische kenmerken van muziek werden geassocieerd met vergelijkbare emoties bij zowel westerse als Aziatische luisteraars. Muziek met een duidelijk ritme werd als blij en dansbaar beschouwd, terwijl dissonantie in muziek werd geassocieerd met agressiviteit. Omdat deze sensaties vergelijkbaar zijn in verschillende culturen, zijn door muziek opgewekte emoties waarschijnlijk onafhankelijk van cultuur en leren, en gebaseerd op aangeboren biologische mechanismen.”

Muziek bevordert sociale interactie en gemeenschapszin

Putkinen vermoedt dat muziek is ontstaan tijdens de evolutie van de menselijke soort om daarmee de sociale interactie en het gemeenschapsgevoel te bevorderen. Dat zou dan gebeuren door de lichamen en emoties van de luisteraars te synchroniseren. Gesynchroniseerde houdingen, bewegingen en uitingen met de stem blijken een universeel teken van verbondenheid.

Samenwerking Finse en Chinese onderzoekers

De studie werd uitgevoerd in samenwerking met de Aalto University in Finland en de University of Electronic Science and Technology of China (UESTC). De onderzoekers namen online vragenlijsten af. In totaal beoordeelden 1.500 westerse en Aziatische deelnemers de emoties en lichamelijke sensaties opgeroepen door westerse en Aziatische muziek.

Bron: Bodily maps of musical sensations across cultures, Vesa Putkinen, Xinqi Zhou, Xianyang Gan and Lauri Nummenmaa, PNAS, https://doi.org/10.1073/pnas.2308859121