Verband tussen muzieksmaak en innerlijk moreel kompas

Onderzoekers laten zien dat onze muzieksmaak verband houdt met onze morele waarden. Engelse en Italiaanse onderzoekers gebruikten zogeheten ‘machine learning’ om het verband tussen muzikale keuzes en morele waarden te bepalen. Met de resultaten werpen ze nieuw licht op de invloed die ons morele kompas kan hebben op onze muzieksmaak. De onderzoekers zagen dat met name de teksten en audiokenmerken van de artiesten die mensen leuk vinden, ons iets vertellen over hun moraliteit.

Morele waarden en muzikale keuzes

Muziek is een belangrijk onderdeel in iedere cultuur. Mensen gebruiken muziek overal om hun emoties, gevoelens en overtuigingen uit te drukken. Wetenschappers van de London’s Queen Mary Universiteit en de ISI Foundation in Turijn waren benieuwd naar de relatie tussen onze morele waarden en de muzikale keuzes die we maken. Dat deden ze onder meer aan de hand van de analyses van de teksten en ook de audiokenmerken van de muziek.

Het onderzoek naar de relatie tussen moraliteit en muziekkeuze

De onderzoekers koppelden de scores van 1.480 deelnemers aan de muzikale en teksteigenschappen van de top 5 nummers van hun favoriete muziekartiesten. Daarmee gingen ze op zoek naar de relatie tussen moraliteit en muziekkeuze. Ze gebruikten daarvoor een machine learning-benadering. Machine learning is vorm van kunstmatige intelligentie die de ontwikkeling van algoritmes en modellen omvat. Computers kunnen daardoor bijvoorbeeld leren, voorspellingen maken of beslissingen nemen op basis van gegevens zonder dat ze daar expliciet voor zijn geprogrammeerd. Met machine learning zijn computers in staat om patronen te herkennen, informatie te interpreteren en beslissingen of voorspellingen te doen door te leren van voorbeelden (of ervaringen).

Resultaten onderzoek naar muzikale voorkeur en moraliteit

De resultaten van het onderzoek zijn online gepubliceerd in een artikel op PLOS ONE met de titel ‘Soundscapes of morality: Linking music preferences and moral values through lyrics and audio’. De modellen die een combinatie van tekst- en audiokenmerken gebruikten bleken het meest succesvol in het voorspellen van morele waarden. Deze deden het beter dan modellen die bijvoorbeeld alleen basiskenmerken zoals demografische gegevens van de gebruiker, de populariteit van de artiesten en het aantal ‘likes’ per gebruiker gebruikten. Zowel teksten als audiokenmerken blijken dus van belang bij het vastleggen van moraliteit. Onder moraliteit valt onder meer ‘eerlijk zijn’, ‘anderen met respect behandelen’, ‘mensen in nood helpen’ en ‘zich houden aan wetten en sociale normen’. Een moreel kompas geeft richting aan wat iemand goed of slecht vindt.

“Onze studie levert overtuigend bewijs dat muziekvoorkeuren kunnen dienen als een venster naar de morele waarden van een individu,” geeft dr. Charalampos Saitis, een van de senior auteurs van de studie en docent in Digitale Muziekverwerking aan de ‘School of Electronic Engineering and Computer Science’ van de Queen Mary Universiteit in Londen.

Muzikale elementen zoals toonhoogte en klankkleur bleken waarden voor ‘zorg’ en ‘eerlijkheid’. Dit terwijl gevoelens en emoties uitgedrukt in de teksten beter waren in het voorspellen van eigenschappen zoals ‘loyaliteit’, ‘autoriteit’ en ‘zuiverheid’.

“Onze bevindingen onthullen dat muziek niet slechts een bron van entertainment of esthetisch genot is; het is ook een krachtig medium dat onze morele gevoeligheden weerspiegelt en vormgeeft,” zegt Vjosa Preniqi, hoofdauteur van de studie en tevens promovendus aan het ‘Centre for Doctoral Training in Data-informed Audience-centric Media Engineering’ van Queen Mary. “Door deze verbinding te begrijpen, kunnen we nieuwe wegen openen voor op muziek gebaseerde interventies die positieve morele ontwikkeling bevorderen.”

Toepassingen resultaten onderzoek naar muzieksmaak en morele waarden

De onderzoekers zien meerdere mogelijke toepassingen van hun onderzoeksresultaten. Zo zou het naast de bevordering van de morele ontwikkeling ook toepasbaar zijn bij muziekrevalidatie, muziektherapie of bij het opstellen van effectieve communicatiecampagnes.

“Ons onderzoek heeft een belangrijke link blootgelegd tussen muziek en moraliteit, waardoor de weg wordt vrijgemaakt voor een dieper begrip van de psychologische dimensies van onze muzikale ervaringen,” concludeerde Vjosa Preniqi. “We zijn enthousiast om dit rijke en onontgonnen terrein verder te verkennen.”

Bron: Preniqi V, Kalimeri K, Saitis C (2023) Soundscapes of morality: Linking music preferences and moral values through lyrics and audio. PLoS ONE 18(11): e0294402. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0294402